"Bracia Lwie Serce" Astrid Lindgren - Proszę Pani, dlaczego czytamy o samobójcach?

Właśnie zakończyliśmy w czwartych klasach pracę z lekturą "Bracia Lwie Serce". Wśród dzieci wzbudza ona początkowo mieszane uczucia i często jako pierwsze wrażenia po przeczytaniu pojawiają się właśnie słowa: "Dlaczego czytamy o samobójcach"? Ale, gdy zaczynamy zagłębiać się w książkę i o niej dokładniej rozmawiać, to okazuje się, że sporo ciekawych rzeczy się tam kryje i wcale nie o żadne samobójstwo tu chodzi.
Zaczynamy od malowania mapy krainy i czytania opisów niezwykłych miejsc wymyślonych przez szwedzką pisarkę. Doliny Wiśni i Dzikich Róż są przecież takie piękne, a Karmaniaka taka straszna. Może Tengil zajmuje i terroryzuje Dolinę Dzikich Róż, bo zazdrości jej mieszkańcom, że żyją w tak cudownym, zielonym miejscu, a on sam musi patrzeć tylko na gołe skały i zimne strumienie? Uświadamiamy też sobie wtedy, że rozmyślania o tym, co się dzieje z człowiekiem po śmierci od zawsze fascynowały ludzi, bo nikt z nas nie wie, jak tam jest. Według Astrid Lindgren jest właśnie tak. I pięknie, i strasznie.
Później poruszamy temat złego władcy Tengila i tego, jak traktuje innych, dlaczego tak robi. Wyjaśniamy, kim jest tyran. Ostatnio niezmiennie u dzieci budzi skojarzenia z Władymirem Putinem. Znak czasów.
Kończymy na próbie odkrycia przesłania utworu i rozważamy powtórzone w książce dwa razy bardzo ważne zdanie wypowiedziane przez Jonatana: "Są rzeczy, które trzeba robić, nawet jeżeli są niebezpieczne, bo inaczej nie jest się człowiekiem, tylko śmieciem". Zwykle budzi to ożywioną dyskusję i jest przez dzieci ciekawie rozwijane. Mają one wtedy swoje własne przykłady sytuacji, w których można by to powiedzieć. Oczywiście nie o takim kalibrze jak książkowe powstanie przeciw złemu władcy. I w tym momencie nie widzą już w książce historii o samobójcach. Przynajmniej taką mam nadzieję.
--------------------
To samo zdanie wykorzystano jako tytuł jednego z rozdziałów w pięknej biografii Astrid Lindgren autorstwa Margaret Strömstedt. Książka została ostatnio bardzo starannie wydana po polsku. Sięgnęłam po nią przy okazji lektury "Braci Lwie Serce" i przeczytałam tam o tej niezwykłej książce między innymi takie słowa:
"Żadna z książek Astrid nie stała się później tak kochaną i tak potrzebną jak Bracia Lwie Serce - książka o ciężko chorym Sucharku Lwie, przerażonym tym, że podziwiany przez niego, odważny starszy brat Jonatan zginął w pożarze, ratując mu życie. Sucharek wie, że umrze, a jego baśń staje się baśnią-pocieszycielką, w którą wstępuje najpierw, by móc żyć dalej, a potem, by mieć odwagę umrzeć. W taki sam sposób opowieść ta jest baśnią-pocieszycielką dla czytających ją ciężko chorych dzieci, które wiedzą, że czeka je śmierć". (s. 269-270)

| Pani Kasia |